Pracownik Działu Paleozoologii od 2018 r.

Zainteresowania naukowe:

Interpretacja wieku i trybu życia kręgowców lądowych na podstawie ich osteohistologii.

Taksonomia wężowideł (Ophiuroidea, Echinodermata) jurajskich na podstawie izolowanych elementów szkieletowych.

Kontakt:

mloba@mz.pan.pl

Zakres działalności w Muzeum Ziemi:

Asystent Muzealny

Udział w prowadzonych przez Muzeum Ziemi pracach dydaktycznych i wystawienniczych.

Opracowywanie i porządkowanie kolekcji paleozoologicznych znajdujących się w zbiorach Muzeum Ziemi.

Ostatnie ważniejsze publikacje:

Gorzelak P., Salamon M. A., Lach R., Loba M., Ferré B. 2014: Microlens arrays in the complex visual system of Cretaceous echinoderms. Nature Communications 5:3576 doi: 10.1038/ncomms4576

Wystawa malarstwa Julii Łukasiak

16 listopada – 30 grudnia 2018

Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie

Dotyk śliskiej skały po deszczu, szorstka faktura granitu, sypkie piargi, ostre krawędzie lodowca…. W moich pracach chciałam odtworzyć fakturę gór, zaskakującą i inną za każdym razem, gdy chwytamy się kamienia w trakcie trudnej wędrówki czy też wspinaczki.

Cennino Cennini w “Il libro dell’arte” radził malarzom, którzy chcieli malować góry, by ustawili w pracowni kilka kamieni. Ja w poszukiwaniu różnych faktur udałam się do Doliny Bregaglia, położonej w kantonie Gryzonia w Szwajcarii.

Jednym z moich przewodników po malarstwie górskim był Wojciech Gerson (1831-1901). W trakcie wykonywania kopii dwóch tatrzańskich obrazów artysty (“Cmentarz w górach”, “Zwał skalisty w Dolinie Białej Wody w Tatrach”) odkryłam różnorodność efektów, które można uzyskać posługując się tak prostym narzędziem, jakim jest szpachelka malarska. Chciałam też sprawdzić, jak będzie wyglądać faktura skał, jeśli pozbawimy ją trójwymiarowości, sprowadzimy ją do samego znaku graficznego. Efektem moich prób jest cykl grafik wykonanych w technice akwatinty.

Góry pokazały mi też swoje mroczne oblicze: 23 sierpnia 2017 roku nastąpił duży obryw skalny z Piz Cengalo. Czarne chmury zawisły nad Bregaglia. Spływ gruzowo-błotny na trwałe zmienił krajobraz tej okolicy, pozbawił ludzi domów, zniszczył szlaki turystyczne. Nie mogłam już wrócić w miejsca, z których malowałam, zobaczyć raz jeszcze te same widoki. Okazało się, że nawet góry nie są wieczne. Patrzeć tak, jakby jutra miało nie być.

Julia Łukasiak

Julia Łukasiak – ur. w 1989 w Warszawie, absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom pt. „Miejsce po fotografii” w pracowni prof. Stanisława Baja, aneks z grafiki warsztatowej pt. „Erozja” w pracowni prof. Piotra Smolnickiego. Studiowała również na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki – dyplom pt. „Pejzaże tatrzańskie Wojciecha Gersona z lat 1885-1899. Technika i technologia warsztatu” (promotor:  prof. Jerzy Nowosielski).

Udział w wystawach: “Szkice do autoportretu”, wystawa indywidualna w klubokawiarni Kafka w Warszawie (2012); “TIDE”, wystawa zbiorowa  w Galerii Profile w Warszawie (2013); „Słowo”, wystawa w ramach Nocy Muzeów w Lutheraneum w Warszawie (2013);  „Szkice z Brukseli”, wystawa indywidualna w klubokawiarni Grawitacja w Warszawie (2013); „Dynamizm, Równowaga, Różnorodność”, wystawa zbiorowa w ramach Nocy Muzeów  w Lutheraneum w Warszawie (2014); „Miejsce po fotografii”, wystawa dyplomowa w Galerii 022 w Warszawie (2016); „Migracje zasadą zachowania równowagi”, wystawa zbiorowa  w Galerii Elektrownia, Czeladź (2018); „Sztuka ku chwale Boga”, wystawa kopii obrazów malarstwa europejskiego o tematyce sakralnej, Sanktuarium Św. Rodziny, Poświętne (2018).

Wystawa czynna w PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, Al. Na Skarpie 27:

od poniedziałku do piątku: 9.00 – 16.00

w niedziele: 10.00 – 16.00 (wstęp wolny)

Ceny biletów: normalny – 8 zł, ulgowy – 4 zł

Szkoła podstawowa: klasy 4-8 oraz szkoły ponadpodstawowe

Lekcja poświęcona jest paleobiologii i analizie paleośrodowiska, które istniało na terenie Polski i Europy w okresie jurajskim. Zostaną przedstawione podstawowe zagadnienia paleoekologii i paleobiogeografii morza. Słuchacze dowiedzą się jak interpretować kopalne środowiska morskie i ich ekosystemy na podstawie analizy skał i skamieniałości w nich zawartych. Zaprezentowany zostanie przegląd najważniejszych polskich stanowisk paleontologicznych, w których występują unikatowe skamieniałości jurajskich zwierząt morskich.

Szczególny nacisk zostanie położony na omówienie:

♦  Historii geologicznej Polski i Europy w czasie późnej jury.

♦ Zespołów faun, które występowały w jurajskich ekosystemach na terenie Polski. Omówione zostaną: małże, amonity, skorupiaki, skrzypłocze, ryby kostnoszkieletowe, żółwie, krokodyle, ichtiozaury, plezjozaury, pliozaury, pterozaury, dinozaury i praptaki.

♦  Łańcucha pokarmowego późnojurajskiej Polski.

♦  Sytuacji paleobiogeograficznej, która istniała na terenie Europy 150 milionów lat temu.

Lekcja wbogacona będzie zdjęciami widowiskowych kopalni i kamieniołomów z Polski i Europy, w których wydobywane są skały górnojurajskie. Ciekawym aspektem zajęć będzie prezentacja skamieniałości zwierząt morskich, które zostały znalezione na terenie naszego kraju. Zajęcia stanowią interesujący wstęp do zagadnień związanych z geologią, paleobiologią i paleogeografią Polski sprzed 150 milionów lat.

Daniel Tyborowski

Szkoła podstawowa: klasy 4-8 oraz szkoły ponadpodstawowe

Lekcja poświęcona jest paleobiologii i ewolucji najważniejszych grup kręgowców morskich, których skamieniałe szczątki odnaleziono na terenie Polski. Słuchacze dowiedzą się jakie zespoły wielkich, morskich drapieżników dominowały w poszczególnych okresach geologicznych oraz jakie były najważniejsze przystosowania ryb i gadów morskich do życia w rozmaitych środowiskach prehistorycznej Polski. Zaprezentowane zostaną najważniejsze miejsca, w których występują skamieniałości wymarłych morskich kręgowców, przeanalizowana zostanie morfologia, budowa anatomiczna, tryb życia oraz pokrewieństwa ewolucyjne tych imponujących zwierząt.

Szczególny nacisk zostanie położony na:

♦  Ryby pancerne i mięśniopłetwe dewonu Gór Świętokrzyskich.

♦  Gady morskie (ichtiozaury, plezjozaury, żółwie i krokodyle) z jurajskich stanowisk obrzeżenia Gór Świętokrzyskich.

♦ Ssaki morskie oraz doskonale zachowane ryby kostnoszkieletowe kenozoicznych stanowisk (między innymi Karpat).

♦  Paleoekologię kręgowców morskich opartą na analizie ich zębów.

Zajęcia będą wzbogacone o zdjęcia naturalnej wielkości rekonstrukcji przyżyciowych kręgowców morskich, których kości odnaleziono na terenie Polski, jak również o oryginalne okazy kości mezozoicznych gadów morskich. W trakcie zajęć słuchacze dowiedzą się jak rozpoznawać najważniejsze grupy morskich kręgowców, jakie są ich najważniejsze cechy anatomiczne oraz jak poszczególne grupy tych zwierząt adaptowały się do warunków środowiska.

Daniel Tyborowski

Zainteresowania naukowe:

Gady morskie ery dinozaurów – ich paleobiologia i ewolucja

Zęby kręgowców morskich – ich szkliwo i mikrostruktura

Ekosystemy jurajskie Polski i Eurazji

Kontakt:

dtyborowski@mz.pan.pl

Zakres działalności w Muzeum Ziemi:

Adiunkt muzealny

Praca badawcza: badania nad paleobiologią i adaptacjami wielkich kręgowców morskich (ichtiozaury, pliozaury, żółwie, krokodylomorfy, ryby kostnoszkieletowe) z górnej jury Polski w oparciu o materiały ze znanych i nowych stanowisk paleontologicznych, takich jak Kamieniołom Owadów-Brzezinki, Krzyżanowice koło Iłży, Morawica. Aktualnie prowadzę badania nad zmiennością morfologiczną, paleoekologią, paleobiogeografią, ewolucją i biologią funkcjonalną późnojurajskich drapieżnych gadów morskich z obszaru Europy środkowo-wschodniej (ze specjalnym uwzględnieniem ichtiozaurów, krokodylomorfów i pliozaurów), a także badania uzębienia ryb kostnoszkieletowych. O moich dokonaniach naukowych donoszą media ogólnopolskie i światowe takie jak: Gazeta Wyborcza, Polska Agencja Prasowa, Newsweek, Fox News, Daily Mail, The Sun, czy National Geographic.

Popularyzacja nauk geologicznych: prowadzenie wykładów stacjonarnych i online, lekcji muzealnych i odczytów. Oprowadzanie wycieczek po wystawach Muzeum Ziemi. Konsultacja naukowa i udział koncepcyjny przy powstawaniu Geoparku Owadów-Brzezinki oraz Muzeum Paleontologicznego w Gminie Sławno, jako rezultat wykopalisk paleontologicznych w kamieniołomie Owadów-Brzezinki. Często popularyzuję paleontologię i geologię w mediach takich jak: Planete +, Pytanie na Śniadanie, Teleexpress, Program Pierwszy Polskiego Radia, Polskie Radio RDC, czy Radio TOK FM. Konsultacja naukowa wystaw i popularnonaukowych programów internetowych („Oceanarium Prehistoryczne” na PGE Narodowym; Kanał YouTube „NaukowoTV”). Prowadzenie kanałów popularnonaukowych YouTube „Fossil Record” i „Rozmowy Paleontologiczne”.

▶️ Wykłady Paleontologiczne

▶️ Środowe spotkania z dziejami Ziemi

Najważniejsze osiągnięcia naukowe:

• Opisanie szczątków wielkiego ichtiozaura z Morawicy i przedstawienie mechanizmu funkcjonalnego dla biologii zmysłów ichtiozaurów (Tyborowski et al. 2020).

• Opisanie stanowiska paleontologicznego w Krzyżanowicach koło Iłży z bogatą fauną gadów morskich: żółwiami, krokodylomorfami i pliozaurami – największymi drapieżnikami jakie kiedykolwiek żyły na terenie Polski (Tyborowski & Błażejowski 2019).

• Odkrycie i opisanie najstarszego żółwia przystosowanego do odżywiania się pokarmem morskim (Szczygielski et al. 2018).

• Odkrycie i opisanie skamieniałości wielkich drapieżnych ryb kostnoszkieletowych z górnej jury Kamieniołomu Owadów-Brzezinki (Tyborowski 2017).

• Odkrycie i opisanie szkieletu ichtiozaura z górnej jury Kamieniołomu Owadów-Brzezinki (Tyborowski 2016).

Proponowane tematy prac magisterskich:

Analiza histologiczna żeber ichtiozaura Cryopterygius kielanae z górnej jury Owadowa-Brzezinek źródłem wiedzy o paleoekologii i paleośrodowisku.

Zęby ryb kostnoszkieletowych z górnej jury Owadowa-Brzezinek jako nośnik informacji taksonomicznych i paleoekologicznych.

Pancerze żółwi morskich (Testudinata: Cryptodira) z górnej jury Krzyżanowic koło Iłży – histologia i mikromorfologia tkanki kostnej.

Fauna dużych ślimaków z górnej jury Krzyżanowic koło Iłży – rekonstrukcja składu taksonomicznego i relacji paleobiogeograficznych.

Ostatnie ważniejsze publikacje:

Tyborowski D., Skrzycki P. and Dec M. 2020. Internal structure of ichthyosaur rostrum from the Upper Jurassic of Poland with comments on ecomorphological adaptations of ophthalmosaurid skull. Historical Biology 32 (7): 966-975.

Tyborowski D. 2020. Król jurajskiej Polski. National Geographic Polska https://www.national-geographic.pl/artykul/mazowsze-rajem-paleontologow-odnalezione-szczatki-pliozaura-wskazuja-na-taka-mozliwosc

Błażejowski B., Gieszcz P., Siuda R., Tyborowski D. and Wierzbowski A. 2020. Geopark Owadów-Brzezinki – niezwykłe stanowisko paleontologiczne udostępnione geoturystycznie. Przegląd Geologiczny 68 (1): 45-49.

Tyborowski D. and Błażejowski B. 2019. New marine reptile fossils from the Late Jurassic of Poland with implications for vertebrate faunas palaeobiogeography. Proceedings of the Geologists Association 130 (6): 741-751.

Tyborowski D. and Błażejowski B.  2019. Zespół kręgowców morskich z górnej jury Krzyżanowic k. Iłży – z żółwiami, krokodylomorfami i wielkimi pliozaurami. Przegląd Geologiczny 67 (12): 996-1001.

Wierzbowski H., Błażejowski B. and Tyborowski D. 2019. Oxygen isotope profiles of uppermost Jurassic vertebrate teeth and oyster shells: a record of paleoenvironmental changes and animal habitats. Palaios 34: 585-599.

Tyborowski D. 2018. Spotkanie ze smokami. Academia – Magazyn Polskiej Akademii Nauk 55 (3): 46-49.

Szczygielski T., Tyborowski D. and Błażejowski B. 2018. A new pancryptodiran turtle from the Late Jurassic of Poland and palaeobiology of early marine turtles. Geological Journal 53 (3): 1215-1226.

Tyborowski D. 2017. Large predatory actinopterygian fishes from the Late Jurassic of Poland studied with X-ray microtomography. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie 283 (2): 161-172.

Tyborowski D. 2016. A new ophthalmosaurid ichthyosaur from the Late Jurassic of Owadów-Brzezinki Quarry, Poland. Acta Palaeontologica Polonica 61 (4): 791-803.

Błażejowski B., Gieszcz P. and Tyborowski D. 2016. New finds of well-preserved Tithonian (Late Jurassic) fossils from Owadów–Brzezinki Quarry, Central Poland: a review and perspectives. Volumina Jurassica 14: 123-132.

Tyborowski D., Błażejowski B. and Krystek M. 2016. Szczątki gadów z górnojurajskich wapieni w kamieniołomie Owadów-Brzezinki (Polska środkowa). Przegląd Geologiczny 64 (8): 564–569.

Błażejowski B., Lambers P., Gieszcz P., Tyborowski D. and Binkowski M. 2015. Late Jurassic jaw bones of Halecomorph fish (Actinopterygii: Halecomorphi) studied with X-ray microcomputed tomography. Palaeontologia Electronica 18.3.52A: 1-10.