Pracownik Działu Paleozoologii od 2018 r.

Zainteresowania naukowe:

Interpretacja wieku i trybu życia kręgowców lądowych na podstawie ich osteohistologii.

Taksonomia wężowideł (Ophiuroidea, Echinodermata) jurajskich na podstawie izolowanych elementów szkieletowych.

Zakres działalności w Muzeum Ziemi:

Asystent Muzealny

Udział w prowadzonych przez Muzeum Ziemi pracach dydaktycznych i wystawienniczych.

Opracowywanie i porządkowanie kolekcji paleozoologicznych znajdujących się w zbiorach Muzeum Ziemi.

Ostatnie ważniejsze publikacje:

Gorzelak P., Salamon M. A., Lach R., Loba M., Ferré B. 2014: Microlens arrays in the complex visual system of Cretaceous echinoderms. Nature Communications 5:3576 doi: 10.1038/ncomms4576

Wystawa malarstwa Julii Łukasiak

16 listopada – 30 grudnia 2018

Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie

Dotyk śliskiej skały po deszczu, szorstka faktura granitu, sypkie piargi, ostre krawędzie lodowca…. W moich pracach chciałam odtworzyć fakturę gór, zaskakującą i inną za każdym razem, gdy chwytamy się kamienia w trakcie trudnej wędrówki czy też wspinaczki.

Cennino Cennini w “Il libro dell’arte” radził malarzom, którzy chcieli malować góry, by ustawili w pracowni kilka kamieni. Ja w poszukiwaniu różnych faktur udałam się do Doliny Bregaglia, położonej w kantonie Gryzonia w Szwajcarii.

Jednym z moich przewodników po malarstwie górskim był Wojciech Gerson (1831-1901). W trakcie wykonywania kopii dwóch tatrzańskich obrazów artysty (“Cmentarz w górach”, “Zwał skalisty w Dolinie Białej Wody w Tatrach”) odkryłam różnorodność efektów, które można uzyskać posługując się tak prostym narzędziem, jakim jest szpachelka malarska. Chciałam też sprawdzić, jak będzie wyglądać faktura skał, jeśli pozbawimy ją trójwymiarowości, sprowadzimy ją do samego znaku graficznego. Efektem moich prób jest cykl grafik wykonanych w technice akwatinty.

Góry pokazały mi też swoje mroczne oblicze: 23 sierpnia 2017 roku nastąpił duży obryw skalny z Piz Cengalo. Czarne chmury zawisły nad Bregaglia. Spływ gruzowo-błotny na trwałe zmienił krajobraz tej okolicy, pozbawił ludzi domów, zniszczył szlaki turystyczne. Nie mogłam już wrócić w miejsca, z których malowałam, zobaczyć raz jeszcze te same widoki. Okazało się, że nawet góry nie są wieczne. Patrzeć tak, jakby jutra miało nie być.

Julia Łukasiak

Julia Łukasiak – ur. w 1989 w Warszawie, absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom pt. „Miejsce po fotografii” w pracowni prof. Stanisława Baja, aneks z grafiki warsztatowej pt. „Erozja” w pracowni prof. Piotra Smolnickiego. Studiowała również na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki – dyplom pt. „Pejzaże tatrzańskie Wojciecha Gersona z lat 1885-1899. Technika i technologia warsztatu” (promotor:  prof. Jerzy Nowosielski).

Udział w wystawach: “Szkice do autoportretu”, wystawa indywidualna w klubokawiarni Kafka w Warszawie (2012); “TIDE”, wystawa zbiorowa  w Galerii Profile w Warszawie (2013); „Słowo”, wystawa w ramach Nocy Muzeów w Lutheraneum w Warszawie (2013);  „Szkice z Brukseli”, wystawa indywidualna w klubokawiarni Grawitacja w Warszawie (2013); „Dynamizm, Równowaga, Różnorodność”, wystawa zbiorowa w ramach Nocy Muzeów  w Lutheraneum w Warszawie (2014); „Miejsce po fotografii”, wystawa dyplomowa w Galerii 022 w Warszawie (2016); „Migracje zasadą zachowania równowagi”, wystawa zbiorowa  w Galerii Elektrownia, Czeladź (2018); „Sztuka ku chwale Boga”, wystawa kopii obrazów malarstwa europejskiego o tematyce sakralnej, Sanktuarium Św. Rodziny, Poświętne (2018).

Wystawa czynna w PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, Al. Na Skarpie 27:

od poniedziałku do piątku: 9.00 – 16.00

w niedziele: 10.00 – 16.00 (wstęp wolny)

Ceny biletów: normalny – 8 zł, ulgowy – 4 zł

8. Międzynarodowa Konferencja nt. neogenu Środkowej i Południowo-Wschodniej Europy

Badania neogenu Paratetydy (rozległego wewnętrznego morza o długości 4 500 km: od Rodanu po współczesne Morze Aralskie) przez długi czas pozostawały w tyle za zainteresowaniem obszarem śródziemnomorskim. Natomiast w minionym dziesięcioleciu obserwuje się gwałtowny rozwój wiedzy o ewolucji Paratetydy w neogenie. Coraz większa precyzja datowań geochronologicznych (radiometrycznych i magnetostratygraficznych), nowe modele kryzysu solnego, obszerne opracowania dotyczące przedpola Karpat, rozległy program wierceń, rosnący udział danych sejsmicznych pochodzących z sektora przemysłowego, to jedynie kilka elementów tego rozwoju.

Przełomowe dokonania naukowe są zazwyczaj poprzedzone żmudnymi obserwacjami, staranną analizą danych i gorącymi sporami naukowymi. Międzynarodowe spotkania nt. neogenu Środkowej  i Południowo-Wschodniej Europy, których pomysłodawczynią jest prof. Nadija Krstič, koordynatorka Projektu UNESCO-IGCP 329 (Paleogeographic and paleoecologic evolution of Paratethyan basins during Neogene and their correlation to the global scales), są doskonałym forum wymiany myśli, hipotez i obserwacji. Zapoczątkowało je spotkanie w Serbii (2005), kolejne miały miejsce w Austrii (2007), Rumunii (2009), Słowacji (2011), Bułgarii (2013), na Węgrzech (2015) i w Chorwacji (2017). Gospodarzem ósmego biennale jest Polska.

Na miejsce 8. Międzynarodowego Spotkania NCSEE wybrane zostało Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej (ECEG), znajdujące się w nieczynnym kamieniołomie. W 2015 r. ECGE otrzymało Nagrodę European Property Awards jako najlepszy obiekt użyteczności publicznej w Europie i zostało nagrodzone Złotym Medalem w konkursie na Świętokrzyską Budowę Roku 2015. W 2017 r. było nominowane do Nagrody Unii Europejskiej w konkursie architektury współczesnej im. Miesa van der Rohe.

Proponowane spotkanie będzie doskonałą okazją zarówno do zapoznania się z utworami środkowego miocenu północnych wybrzeży Paratetydy, jak też doskonałą okazją do przedyskutowania wielu zagadnień w krytycznej, lecz przyjacielskiej atmosferze. Podczas sesji terenowej ‘Top Badenian and Sarmatian sites in the northern Fore-Carpathian Basin’ zaprezentowanych zostanie siedem stanowisk geologicznych, wśród nich stanowisko typowe dla gatunku małża Gigantopecten nodosiformis (de Serres in Pusch), którego rycina pochodząca z pierwszej paleontologicznej monografii Polski autorstwa J. B. Puscha z roku 1837, została wybrana na logo naszego spotkania.

Zgodnie z tradycją poprzednich spotkań NCSEE pokażemy nasze dziedzictwo kulturowe, dlatego też oprócz stanowisk geologicznych (badenu i sarmatu) planujemy pokazanie Szydłowa, polskiego Carcassonne, małej miejscowości leżącej na osadach sarmatu, która straciła prawa miejskie, ale wciąż otoczona jest murami miejskimi jak za czasów swej świetności w czasach panowania Kazimierza Wielkiego oraz najmniejsze polskie miasto – Wiślicę. W podziemiach gotyckiej kolegiaty, zachowały się pozostałości romańskiego kościoła wraz z unikatową płytą orantów. To jedyny tego typu zabytek w skali światowej, wykonany z gipsowej masy, tym bardziej ciekawy dla uczestników spotkania wśród których będą badacze badeńskiej formacji gipsowej. Natomiast tzw. kopuły gipsowe, uznane za pomnik przyrody, podziwiać będziemy na terenie pobliskiego wczesnośredniowiecznego grodziska.

Proponujemy też fakultatywną pokonferencyjną sesję terenową do poza turystycznej części kopalni soli w Wieliczce, będącej na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Zgłoszenia na konferencję poprzez stronę: http://www.conference-eceg.pl/home

Szkoła podstawowa: klasy 4-8 oraz szkoły ponadpodstawowe

Lekcja poświęcona jest paleobiologii i analizie paleośrodowiska, które istniało na terenie Polski i Europy w okresie jurajskim. Zostaną przedstawione podstawowe zagadnienia paleoekologii i paleobiogeografii morza. Słuchacze dowiedzą się jak interpretować kopalne środowiska morskie i ich ekosystemy na podstawie analizy skał i skamieniałości w nich zawartych. Zaprezentowany zostanie przegląd najważniejszych polskich stanowisk paleontologicznych, w których występują unikatowe skamieniałości jurajskich zwierząt morskich.

Szczególny nacisk zostanie położony na omówienie:

♦  Historii geologicznej Polski i Europy w czasie późnej jury.

♦ Zespołów faun, które występowały w jurajskich ekosystemach na terenie Polski. Omówione zostaną: małże, amonity, skorupiaki, skrzypłocze, ryby kostnoszkieletowe, żółwie, krokodyle, ichtiozaury, plezjozaury, pliozaury, pterozaury, dinozaury i praptaki.

♦  Łańcucha pokarmowego późnojurajskiej Polski.

♦  Sytuacji paleobiogeograficznej, która istniała na terenie Europy 150 milionów lat temu.

Lekcja wbogacona będzie zdjęciami widowiskowych kopalni i kamieniołomów z Polski i Europy, w których wydobywane są skały górnojurajskie. Ciekawym aspektem zajęć będzie prezentacja skamieniałości zwierząt morskich, które zostały znalezione na terenie naszego kraju. Zajęcia stanowią interesujący wstęp do zagadnień związanych z geologią, paleobiologią i paleogeografią Polski sprzed 150 milionów lat.

Daniel Tyborowski

Szkoła podstawowa: klasy 4-8 oraz szkoły ponadpodstawowe

Lekcja poświęcona jest paleobiologii i ewolucji najważniejszych grup kręgowców morskich, których skamieniałe szczątki odnaleziono na terenie Polski. Słuchacze dowiedzą się jakie zespoły wielkich, morskich drapieżników dominowały w poszczególnych okresach geologicznych oraz jakie były najważniejsze przystosowania ryb i gadów morskich do życia w rozmaitych środowiskach prehistorycznej Polski. Zaprezentowane zostaną najważniejsze miejsca, w których występują skamieniałości wymarłych morskich kręgowców, przeanalizowana zostanie morfologia, budowa anatomiczna, tryb życia oraz pokrewieństwa ewolucyjne tych imponujących zwierząt.

Szczególny nacisk zostanie położony na:

♦  Ryby pancerne i mięśniopłetwe dewonu Gór Świętokrzyskich.

♦  Gady morskie (ichtiozaury, plezjozaury, żółwie i krokodyle) z jurajskich stanowisk obrzeżenia Gór Świętokrzyskich.

♦ Ssaki morskie oraz doskonale zachowane ryby kostnoszkieletowe kenozoicznych stanowisk (między innymi Karpat).

♦  Paleoekologię kręgowców morskich opartą na analizie ich zębów.

Zajęcia będą wzbogacone o zdjęcia naturalnej wielkości rekonstrukcji przyżyciowych kręgowców morskich, których kości odnaleziono na terenie Polski, jak również o oryginalne okazy kości mezozoicznych gadów morskich. W trakcie zajęć słuchacze dowiedzą się jak rozpoznawać najważniejsze grupy morskich kręgowców, jakie są ich najważniejsze cechy anatomiczne oraz jak poszczególne grupy tych zwierząt adaptowały się do warunków środowiska.

Daniel Tyborowski

Zainteresowania naukowe:

Gady morskie, w tym ichtiozaury i pliozaury

Paleobiologia kręgowców morskich

Izotopowe badania zębów i kości

Zakres działalności w Muzeum Ziemi:

Adiunkt muzealny

Praca badawcza: badania nad paleobiologią i adaptacjami wielkich kręgowców morskich (ichtiozaury, pliozaury, żółwie, krokodylomorfy, ryby kostnoszkieletowe) z górnej jury Polski w oparciu o materiały ze znanych i nowych stanowisk paleontologicznych, takich jak Kamieniołom Owadów-Brzezinki, Krzyżanowice pod Iłżą, Morawica.

Aktualnie realizowane tematy badań:

1) Morfologia funkcjonalna i biologia zmysłów ichtiozaurów i krokodylomorfów.

2) Paleobiogeografia zespołów gadów morskich w późnojurajskiej Europie.

3) Izotopowe i mikrostrukturalne nośniki informacji paleobiologicznych i paleośrodowiskowych w zębach kopalnych kręgowców.

Popularyzacja nauk geologicznych: prowadzenie wykładów, lekcji muzealnych i odczytów. Oprowadzanie wycieczek po wystawach Muzeum Ziemi. Konsultacja naukowa i udział koncepcyjny przy powstawaniu Geoparku Owadów-Brzezinki oraz Muzeum Paleontologicznego w Gminie Sławno, jako rezultat wykopalisk paleontologicznych w kamieniołomie Owadów-Brzezinki. Konsultacja naukowa wystaw i popularnonaukowych programów internetowych („Oceanarium Prehistoryczne” na PGE Narodowym; Kanał YouTube „NaukowoTV”). Prowadzenie kanałów popularnonaukowych YouTube „Fossil Record” i „Rozmowy Paleontologiczne”.

Ostatnie ważniejsze publikacje:

Szczygielski T., Tyborowski D. and Błażejowski B. 2018. A new pancryptodiran turtle from the Late Jurassic of Poland and palaeobiology of early marine turtles. Geological Journal 53 (3): 1215-1226.

Tyborowski D. 2017. Large predatory actinopterygian fishes from the Late Jurassic of Poland studied with X-ray microtomography. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie 283 (2): 161-172.

Tyborowski D. 2016. A new ophthalmosaurid ichthyosaur from the Late Jurassic of Owadów-Brzezinki Quarry, Poland. Acta Palaeontologica Polonica 61 (4): 791-803.