Muzeum Ziemi

POLSKA AKADEMIA NAUK MUZEUM ZIEMI W WARSZAWIE

Wykłady Paleontologiczne

Wykłady Paleontologiczne

„Żywe skamieniałości – czy istnieją naprawdę?”

3 lutego 2019 (niedziela) godzina 13:00

PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, Al. Na Skarpie 20/26, 27; Budynek 27 – WSTĘP WOLNY!

 

Fot. Błażej Błażejowski

Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk w Warszawie ma zaszczyt zaprosić wszystkich zainteresowanych na drugie spotkanie z cyklu „Wykłady Paleontologiczne Muzeum Ziemi”. Cykl ten stanowi serię wykładów popularnonaukowych, których przedmiotem są najciekawsze zagadnienia dotyczące paleontologii, paleobiologii i historii życia na Ziemi.

Drugi wykład zatytułowany „Żywe skamieniałości – czy istnieją naprawdę?” przybliży Państwu zagadnienia związane z unikatowymi organizmami, które przez miliony lat ewolucji nie zmieniły swojego wyglądu. W trakcie wykładu poznają Państwo następujące grupy zaliczane do żywych skamieniałości:

Skrzypłocze – stawonogi okryte twardym pancerzem, które przypominają stwory z filmów science fiction.

Ryby mięśniopłetwe z rodzaju Latimeria – które przez lata uznawane były za wymarłe, a potem odkryto ich żyjącą populację w niedostępnych częściach oceanu.

Łodziki – spiralnie zwinięte głowonogi przypominające nieco dominujące w erze mezozoicznej amonity.

Ramienionogi –  enigmatyczne organizmy żyjące na dnie morza, których miękkie ciała znajdują się we wnętrzu szkieletu mineralnego, zbudowanego podobnie jak u małżów z dwóch skorupek.

Gady z rzędu sfenodontów – niegdyś bardzo zróżnicowane, a dziś reprezentowane przez endemiczny dla Nowej Zelandii rodzaj hatteria.

Podczas wykładu dowiedzą się Państwo jak przebiegała ewolucja tych majestatycznych zwierząt oraz jakie czynniki środowiskowe sprawiły, że w odległej przeszłości geologicznej organizmy te wyglądały tak samo jak dzisiaj.

dr Daniel Tyborowski

Procesy kształtujące oblicze Ziemi

Procesy kształtujące oblicze Ziemi

Główna sala budynku wystaw stałych poświęcona jest geologii dynamicznej i przedstawia najważniejsze zjawiska i procesy kształtujące oblicze Ziemi. Celem ekspozycji jest wyjaśnienie przebiegu procesów zachodzących pod wpływem zewnętrznych czynników geologicznych takich jak: wietrzenie, erozja, powierzchniowe ruchy masowe, sedymentacja oraz procesów wywołanych przez wewnętrzne czynniki geologiczne zachodzące w skorupie ziemskiej lub we wnętrzu Ziemi. W syntetycznym zarysie przedstawione są skutki takich procesów jak: diastrofizm, wulkanizm, plutonizm, metamorfizm. Wystawa ilustrowana jest specjalnie dobranym zestawem okazów o dużych walorach dydaktycznych i ekspozycyjnych.

Z przeszłości geologicznej Ziemi

Z przeszłości geologicznej Ziemi

Pasjonująca podróż w czasie możliwa jest dzięki niestrudzonemu wysiłkowi wielu pokoleń badaczy oraz rozwojowi nauk geologicznych w ostatnich dekadach poprzedniego i obecnego stulecia. Nowoczesne metody badań rozmaitych typów skał, będących świadectwem minionych zjawisk i procesów, pozwalają coraz dokładniej poznać budowę i historię geologiczną różnych regionów Ziemi. Wiedza o tych regionach umożliwia odtworzenie, niczym z puzzli, intrygującego obrazu naszej planety w poszczególnych okresach geologicznych. Obraz ten, zgodny z aktualnym stanem wiedzy, przedstawiono na mapach paleogeograficznych, ekranach cyfrowych i planszach z rekonstrukcjami organizmów, które żyły w odległej przeszłości. Dzięki nim możliwa jest obserwacja i analiza zmian, jakie zachodziły w rozmieszczeniu lądów i oceanów, w rozwoju roślin i zwierząt oraz fascynująca wędrówka przez minione bezpowrotnie światy. Historię życia na Ziemi odtworzono dzięki szczątkom i śladom organizmów, które uległy fosylizacji, czyli procesom fizycznego i chemicznego przeobrażania w skałach. Wyjaśniono procesy prowadzące do powstania różnych typów skamieniałości i zilustrowano je odpowiednimi eksponatami. Spośród prezentowanych na wystawie śladów życia najstarszymi są struktury biosedymentacyjne powstałe, około 2,4 miliarda lat temu, w wyniku procesów życiowych sinic. Inne, udostępnione zwiedzającym skamieniałości, obrazują ewolucję organizmów, prowadzącą do powstania dzisiejszych form roślin i zwierząt. Na szczególną uwagę zasługują muszle mięczaków, o wyjątkowym stanie zachowania, pochodzące z niedostępnego dziś stanowiska czarnych iłów środkowej jury w Łukowie.

Skamieniałości odgrywają ważną rolę w określaniu środowiska powstania skał osadowych oraz w odtwarzaniu warunków, panujących w przeszłości geologicznej na lądach i w morzach różnych regionów świata. Jednym z ciekawszych geologicznie obszarów w Europie są Góry Świętokrzyskie. Skomplikowaną budowę i długą historię geologiczną tego regionu przedstawiono na mapie, przekroju oraz fotografiach odkrywek geologicznych wzbogaconych komentarzem, pozwalającym zrozumieć procesy geologiczne udokumentowane w warstwach skał.

Walorem ekspozycji jest interesująca narracja; oryginalne, dostępne poza gablotami skały i skamieniałości oraz efektowna oprawa plastyczna. Wystawa powstała z myślą o szerokim kręgu odbiorców i w odpowiedzi na duże zainteresowanie utrwalonymi śladami dawnych istnień, zjawisk i procesów geologicznych, składających się na historię naszej planety. Adresowana jest ona zarówno do osób pasjonujących się zagadnieniami przyrodniczymi, jak i do tych, które dopiero zaczynają przeżywać fascynację bogactwem i urokami minionego świata. Wystawa ta wychodzi także naprzeciw dzisiejszym potrzebom edukacyjnym dzieci i młodzieży szkolnej.

Kamień w życiu człowieka

Kamień w życiu człowieka

Kamień towarzyszył człowiekowi od zarania dziejów. W epoce kamiennej obrabiane były fragmenty krzemieni, z których tworzono potem narzędzia. Wraz z rozwojem ludzkości zaczęto wykorzystywać minerały i skały do coraz to nowych celów. Surowce skalne służyły do budowy różnych obiektów architektonicznych, kamienie i metale szlachetne do wyrobu biżuterii, natomiast kruszce do uzyskiwania metali. Coraz większy rozwój nauki i techniki przyczynił się do coraz szerszego wykorzystania minerałów i skał. Obecnie wiele gałęzi przemysłu nie jest w stanie obyć się bez surowców mineralnych.

Na wystawie stałej pt. Kamień w życiu człowieka zaprezentowany został bogaty zestaw skał i minerałów towarzyszących codziennemu życiu człowieka. Omówione zostały zarówno współczesne, jak i historyczne zastosowania surowców mineralnych. Zwiedzając wystawę można się także zapoznać z właściwościami minerałów, legendami z nimi związanymi oraz powszechnie stosowanymi imitacjami.