Członkowie Rady Naukowej Polskiej Akademii Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie: kadencja 2019 – 2022

Prof. dr hab. Ireneusz Walaszczyk – Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, Instytut Geologii Podstawowej; Wydział III PAN – Przewodniczący Rady Naukowej

Dr hab. Błażej Błażejowski – Instytut Paleobiologii im. Romana Kozłowskiego PAN w Warszawie – Wiceprzewodniczący Rady Naukowej

Mgr Katarzyna Kwiatkowska – PAN Muzeum Ziemi w Warszawie – sekretarz Rady Naukowej

Dr hab. inż. Marek Doktor, profesor AGH – Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Dr hab. Jadwiga Garbowska, profesor PAN – PAN Muzeum Ziemi w Warszawie

Prof. dr hab. Krzysztof Jaworowski – Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

Prof. dr hab. Łukasz Karwowski – Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi w Sosnowcu

Dr Cezary Krawczyński – Dyrektor PAN Muzeum Ziemi w Warszawie

Prof. dr hab. Teresa Madeyska – Instytut Nauk Geologicznych PAN w Warszawie

Dr Agnieszka Marcinowska – Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, Instytut Geochemii, Mineralogii i Petrologii, z-ca Dyrektora ds. dydaktycznych

Dr hab. Zbigniew Podgórski – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Dyrektor Instytutu Geografii; Przewodniczący Komitetu Głównego Olimpiady Geograficznej

Prof. dr hab. Michał Sachanbiński – Uniwersytet Wrocławski; profesor emerytowany

Dr hab. Barbara Studencka, profesor PAN – PAN Muzeum Ziemi w Warszawie

Prof. dr hab. Hubert Szaniawski – Instytut Paleobiologii im. Romana Kozłowskiego PAN w Warszawie

Dr Ryszard Szczęsny – Zastępca Dyrektora PAN Muzeum Ziemi w Warszawie

Prof. dr hab. Michał Szulczewski – Przedstawiciel Wydziału III PAN w Warszawie; Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, Instytut Geologii Podstawowej; profesor emerytowany

Dr hab. Grzegorz Worobiec – Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN w Krakowie

Prof. dr hab. Zbigniew Wójcik – PAN Muzeum Ziemi w Warszawie; profesor emerytowany

Prof. dr hab. Andrzej Żelaźniewicz – Instytut Nauk Geologicznych PAN – Ośrodek Badawczy we Wrocłwiu; czł. koresp. Wydziału III PAN, Oddział PAN we Wrocławiu

Główna sala budynku wystaw stałych poświęcona jest geologii dynamicznej i przedstawia najważniejsze zjawiska i procesy kształtujące oblicze Ziemi. Celem ekspozycji jest wyjaśnienie przebiegu procesów zachodzących pod wpływem zewnętrznych czynników geologicznych takich jak: wietrzenie, erozja, powierzchniowe ruchy masowe, sedymentacja oraz procesów wywołanych przez wewnętrzne czynniki geologiczne zachodzące w skorupie ziemskiej lub we wnętrzu Ziemi. W syntetycznym zarysie przedstawione są skutki takich procesów jak: diastrofizm, wulkanizm, plutonizm, metamorfizm. Wystawa ilustrowana jest specjalnie dobranym zestawem okazów o dużych walorach dydaktycznych i ekspozycyjnych.

Pasjonująca podróż w czasie możliwa jest dzięki niestrudzonemu wysiłkowi wielu pokoleń badaczy oraz rozwojowi nauk geologicznych w ostatnich dekadach poprzedniego i obecnego stulecia. Nowoczesne metody badań rozmaitych typów skał, będących świadectwem minionych zjawisk i procesów, pozwalają coraz dokładniej poznać budowę i historię geologiczną różnych regionów Ziemi. Wiedza o tych regionach umożliwia odtworzenie, niczym z puzzli, intrygującego obrazu naszej planety w poszczególnych okresach geologicznych. Obraz ten, zgodny z aktualnym stanem wiedzy, przedstawiono na mapach paleogeograficznych, ekranach cyfrowych i planszach z rekonstrukcjami organizmów, które żyły w odległej przeszłości. Dzięki nim możliwa jest obserwacja i analiza zmian, jakie zachodziły w rozmieszczeniu lądów i oceanów, w rozwoju roślin i zwierząt oraz fascynująca wędrówka przez minione bezpowrotnie światy. Historię życia na Ziemi odtworzono dzięki szczątkom i śladom organizmów, które uległy fosylizacji, czyli procesom fizycznego i chemicznego przeobrażania w skałach. Wyjaśniono procesy prowadzące do powstania różnych typów skamieniałości i zilustrowano je odpowiednimi eksponatami. Spośród prezentowanych na wystawie śladów życia najstarszymi są struktury biosedymentacyjne powstałe, około 2,4 miliarda lat temu, w wyniku procesów życiowych sinic. Inne, udostępnione zwiedzającym skamieniałości, obrazują ewolucję organizmów, prowadzącą do powstania dzisiejszych form roślin i zwierząt. Na szczególną uwagę zasługują muszle mięczaków, o wyjątkowym stanie zachowania, pochodzące z niedostępnego dziś stanowiska czarnych iłów środkowej jury w Łukowie.

Skamieniałości odgrywają ważną rolę w określaniu środowiska powstania skał osadowych oraz w odtwarzaniu warunków, panujących w przeszłości geologicznej na lądach i w morzach różnych regionów świata. Jednym z ciekawszych geologicznie obszarów w Europie są Góry Świętokrzyskie. Skomplikowaną budowę i długą historię geologiczną tego regionu przedstawiono na mapie, przekroju oraz fotografiach odkrywek geologicznych wzbogaconych komentarzem, pozwalającym zrozumieć procesy geologiczne udokumentowane w warstwach skał.

Walorem ekspozycji jest interesująca narracja; oryginalne, dostępne poza gablotami skały i skamieniałości oraz efektowna oprawa plastyczna. Wystawa powstała z myślą o szerokim kręgu odbiorców i w odpowiedzi na duże zainteresowanie utrwalonymi śladami dawnych istnień, zjawisk i procesów geologicznych, składających się na historię naszej planety. Adresowana jest ona zarówno do osób pasjonujących się zagadnieniami przyrodniczymi, jak i do tych, które dopiero zaczynają przeżywać fascynację bogactwem i urokami minionego świata. Wystawa ta wychodzi także naprzeciw dzisiejszym potrzebom edukacyjnym dzieci i młodzieży szkolnej.