Muzeum Ziemi

POLSKA AKADEMIA NAUK MUZEUM ZIEMI W WARSZAWIE

Wielkie ssaki epoki lodowcowej

Ekspozycja poświęcona jest wielkim ssakom, które żyły na terenach Polski w czwartorzędzie, podczas plejstocenu nazywanego często epoką lodowcową. W ciągu około 2,5 mln lat, czyli w dość krótkim czasie, jak na geologiczną skalę, doszło do kilku gwałtownych, następujących po sobie ochłodzeń i ociepleń klimatu o globalnym zasięgu. Wpłynęły one zarówno na rozwój świata roślin i zwierząt, jak również na kształtowanie się rzeźby terenu oraz linii brzegowej mórz. Podczas ochłodzeń na obszarach górskich tworzyły się lodowce, a w wyższych szerokościach geograficznych powstawały lądolody, które powoli rozprzestrzeniały się daleko na południe. Wraz ze zmianami klimatu odbywały się wędrówki zwierząt i migracje roślinności. W osadach plejstocenu zachowało się wiele szczątków roślin i zwierząt, a wśród nich liczne kości dużych ssaków, które pozwalają zrekonstruować te dramatyczne zmiany środowiska przyrodniczego. Zmiany, na co chcemy szczególnie zwrócić uwagę, wydarzyły się wielokrotnie i doszło do nich w sposób samoistny – bez jakiegokolwiek wpływu człowieka!

Na wystawie prezentowane są szczątki ssaków, pochodzące z różnych stanowisk Polski (także z Mazowsza!), zarówno z okresów lodowcowych, jak i międzylodowcowych. Wśród reprezentantów fauny zimnolubnej, typowej dla okresów zlodowaceń, zobaczyć można m.in. fragmenty szkieletów mamuta (Mammuthus primigenius), nosorożca włochatego (Coelodonta antiquitatis), prażubra (Bison priscus) i renifera (Rangifer tarandus). Uzupełnieniem wystawy jest eksponowana w drugim gmachu muzeum czaszka jelenia olbrzymiego (Megaloceros giganteus).

Zwierzęta ciepłolubne, typowe dla okresów międzylodowcowych – cieplejszych niż czasy współczesne, są na wystawie reprezentowane przez: szczątki słonia leśnego, jednego z największych na świecie słoniowatych (Palaeoloxodon antiquus), którego szkielet został wydobyty podczas prac ziemnych przy ul. Leszno w Warszawie (Historia znalezienia warszawskiego słonia leśnego we wspomnieniach dr. Gwidona Jakubowskiego); czaszkę nosorożca leśnego (Dicerorhinus kirchbergensis), wydobytą z koryta Wisły w rejonie Siekierek (jedną z 4 zachowanych na świecie!); oraz czaszkę i kości tura (Bos primigenius), gatunku, który dotrwał do czasów historycznych, a ostatni osobnik padł w Puszczy Jaktorowskiej w roku 1627.

Obok dominujących na wystawie szczątków kostnych ssaków, które przyciągają uwagę widza swym ogromem i doskonałym niekiedy stanem zachowania, odnaleźć można podstawowe informacje dotyczące rozprzestrzenienia i ewolucji świata przyrody w epoce lodowcowej.

W 2013 roku ekspozycja została wzbogacona o elementy szkieletów ssaków epoki lodowcowej z kolekcji Działu Paleozoologii Muzeum Ziemi. W części wystawy poświęconej zwierzętom ciepłolubnym zobaczyć możemy szczątki kostne słonia leśnego, natomiast wśród zwierząt zimnolubnych m.in. kości mamuta włochatego, niedźwiedzia jaskiniowego, piżmowoła, koni i przedstawicieli Bovidae oraz zęby nosorożca, lwa jaskiniowego i hieny jaskiniowej.

[Best_Wordpress_Gallery id=”11″ gal_title=”Wielkie ssaki epoki lodowcowej”]